Porady rolnicze

Długi okres wegetacji jesiennej rzepaku ozimego stwarza znakomite warunki dla rozwoju chwastów. Większość rolników zapomina, iż wiosenne odchwaszczanie plantacji powinno mieć tylko charakter korygujący lub interwencyjny.

Wśród wielu grup organizmów zasiedlających różne gatunki roślin uprawnych do najpowszechniej występujących należą szpeciele i przędziorki. Nie są od nich wolne także rośliny sadownicze, na których do najczęściej występujących gatunków szpecieli należą takie, jak: pordzewiacz jabłoniowy i coraz częściej wzdymacz jabłoniowy oraz pordzewiacz śliwowy, podskórnik śliwowiec, a także wzdymacz gruszowy. Spośród przędziorków natomiast gatunkami najczęściej notowanymi są przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi) oraz przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae), a ostatnio także przędziorek głogowiec (Tetranychus vienensis).

Zboża stanowią w krajowej produkcji rolniczej strategiczną pozycję. W strukturze upraw zajmują przeszło 70 %. Średnia globalna produkcja zbóż w naszym kraju wynosi 26-28 mln ton, z czego  na pasze przeznacza się ok. 17 mln, a na konsumpcję 7-8 mln ton. Prowadzenie opłacalnej produkcji zbóż wymaga stosowania coraz bardziej wydajnych i efektywnych technologii uprawy, gwarantujących wysokie plony ziarna o doskonałych parametrach jakościowych. W tym aspekcie ochrona zbóż przed chorobami nabiera jeszcze większego znaczenia. Choroby zbóż powodowane przez grzyby należą do najbardziej szkodliwych dla tych roślin, gdyż patogeny te dysponują najbardziej wszechstronnymi możliwościami rozprzestrzeniania się i przystosowania do najgroźniejszych warunków środowiska. Praktycznie wszystkie grzyby porażające zboża mogą być przyczyną znacznych strat w plonie. Mogą one także znacząco wpływać na jego jakość. Do najpowszechniej występujących w naszym kraju chorób pszenicy powodowanych przez grzyby należą: rdze, septoriozy liści i plew, mączniak prawdziwy, fuzarioza kłosa oraz choroby podsuszkowe obejmujące kompleks kilku objawów, a mianowicie zgniliznę korzeni i podstawy źdźbła oraz łamliwość źdźbła. Przyczyną zgnilizny korzeni i podstawy źdźbła są Gaeumannomyces graminis i grzyby z rodzaju Fusarium oraz Rhizoctonia, a łamliwości  źdźbła Pseudocercosporella herpotrichoides. Fuzarioza kłosów jest jedną z najważniejszych chorób grzybowych zbóż, gdyż w wyniku jej występowania  dochodzi do obniżenia plonowania i znacznego pogorszenia jakości ziarna wskutek zanieczyszczenia przez mikotoksyny.

Środki ochrony roślin powinny charakteryzować się wysoką skutecznością w walce z agrofagami, a przy tym ich działanie nie może wpływać ujemnie na roślinę uprawną.

W tym roku mamy do czynienia z typowo śnieżną i momentami bardzo mroźną zimą. Intensywne opady śniegu na przełomie 2009 i 2010 r. przykryły zasiewy w całej Polsce kilku, a nawet kilkunasto-centymetrową warstwą śniegu, na której wkrótce po tym utworzyła się cienka warstwa lodu (0,5 – 1,0 cm). Następne opady przykryły tę powłokę lodową śniegiem o kolejne 20-30 cm. Na polach zalega więc gruba warstwa śniegu, która po ostatnim okresie odwilży w ciągu dnia zaczęła topnieć. Potem znowu miał miejsce powrót zimnych mas powietrza do Polski, które sprawiły, że mróz dodatkowo ściął lodem wierzchnią warstwę śniegu. Gleba na przeważającej powierzchni kraju - z wyjątkiem północno-wschodniej Polski - nie zdążyła do tej pory jeszcze zamarznąć i pewnie to już nie nastąpi. Od kilki dni znowu mają miejsce intensywne opady śniegu, który w ciągu dnia topnieje, a w nocy zamarza razem z wodą. Na razie nic nie wskazuje na to, by zima miała się skończyć. Prognozy pogody przewidują opady śniegu i mróz, co najmniej do końca lutego.

Adiuwanty to preparaty, które stosowane są w rolnictwie stosunkowo niedługo, ale ich znaczenie i popularność stale rosną. Z roku na rok zwiększa się ich zużycie. Dlaczego tak się dzieje?

W ochronie fungicydowej roślin uprawnych często polegamy na nawykach i przyzwyczajeniach. Przekonani o długotrwałym działaniu zapraw nasiennych opóźniamy zabiegi i czekamy z decyzją o ochronie aż do czasu pojawienia się objawów choroby. Wybieramy produkty specjalistyczne, które dobrze radzą sobie z pojedynczymi patogenami, ale rzadko zwalczają pełen zakres chorób. Zastanawiamy się nad efektywną liczbą zabiegów - czy koniecznie trzeba wykonać przynajmniej dwa, a w przypadku zbóż nawet trzy?

Ochrona fungicydowa roślin uprawnych to temat wywołujący zawsze wiele pytań i wzbudzający emocje. Kiedy i czym opryskiwać? Wystarczy raz czy może koniecznie trzeba wykonać przynamniej dwa zbiegi, a w przypadku zbóż nawet trzy? Odpowiedzią na te sporne kwestie są nowe rozwiązania w ochronie fungicydowej.

W sierpniu rozpoczynamy ochronę jabłek przed chorobami przechowalniczymi, a zwłaszcza przed gorzką zgnilizną, która obecnie powoduje największe straty owoców w chłodniach. Grzyby wywołujące tę chorobę (Pezicula spp./Gloeosporium spp.) rozwijają się na pędach jabłoni powodując zgorzel kory jabłoni, lub mogą żyć jako epifity nie dając żadnych objawów chorobowych na drzewach.

W ciągu całego okresu wegetacji zbożom zagrażają choroby grzybowe, które są potencjalnie główną przyczyną strat w plonie oraz obniżenia jakości ziarna. Zagrożenie plantacji przez choroby jest zmienne w latach w zależności od przebiegu pogody, ale również silnie uzależnione od wrażliwości odmianowej i warunków agrotechnicznych. Coraz większy udział zbóż w płodozmianie powoduje zwiększone zagrożenie występowania chorób grzybowych, zarówno pozostających na resztkach pożniwnych, jak i przenoszonych poprzez zakażone ziarno. Bardzo niebezpieczne są fuzariozy, gdyż ich metabolity – mikotoksyny mają ostre działania toksyczne, własności mutagenne, teratogenne, kancerogenne i estrogenne. Mogą powstawać w szerokiej gamie artykułów rolnych i w różnych warunkach. Ze względu na różnorodne efekty toksyczne i odporność na działanie wysokiej temperatury, obecność mikotoksyn w żywności i paszach niesie zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Ma to znaczący wpływ na gospodarkę, ponieważ powoduje straty w pogłowiu zwierząt, trudności w prowadzeniu hodowli. Ponadto zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi środki spożywcze zawierające mikotoksyny nie mogą być przedmiotem obrotu handlowego.