Porady rolnicze

Doc. dr hab. Marek Urban1

1Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy

 Terenowa Stacja Doświadczalna w Trzebnicy

    Kukurydza podobnie jak inne gatunki roślin, które uprawiane są w szerokich międzyrzędziach, narażona jest na silne oddziaływanie chwastów. Straty plonów ziarna w zależności od nasilenia zachwaszczenia mogą wynosić od 15% do 90% (Skrzypczak 1996). Niezbędnym warunkiem powodzenia uprawy kukurydzy jest utrzymanie jej zasiewów w stanie wolnym od chwastów od wschodów do zakrycia międzyrzędzi (Adamczewski i wsp. 1999).
Celem przeprowadzonych doświadczeń była biologiczna ocena nowo zarejestrowanego herbicydu Guardian CompleteMix 664 SE (acetochlor + terbutyloazyna) badanego pod nazwą kodową MON 69454 w uprawie kukurydzy.

Doświadczenia poletkowe przeprowadzono w gospodarstwach indywidualnych w miejscowościach Malin i Wisznia Mała k/Trzebnicy w latach 2006 i 2007 w kukurydzy odmiany Delitop i Birko, które założono metodą bloków losowanych w czterech powtórzeniach. Doświadczenia zlokalizowano na glebie płowej zaliczanej do kompleksu pszennego dobrego. Powierzchnia poletek wynosiła 21 m2 , do zbioru 10,5 m2 . Herbicyd Guardian CompleteMix 664 SE badano w zalecanej dawce, tj. 3,5 l/ha  w dwóch terminach: bezpośrednio po zasiewie oraz po wschodach w fazie 1-3 liści kukurydzy. Przedplonem w kolejnych latach dla kukurydzy były pszenica ozima i ziemniaki. Zabiegi opryskiwania wykonano opryskiwaczem na sprężone powietrze, zaopatrzonym w dysze płaskostrumieniowe XR11003VP o wydatku cieczy roboczej 300 l/ha.
Uprawa roli, nawożenie i termin siewu były zgodne z aktualnymi wymogami agrotechnicznymi. Skuteczność chwastobójczą herbicydu oceniano 2-3 tygodnie po opryskiwaniu w porównaniu z obiektem kontrolnym, na którym nie wykonywano żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Selektywność oceniono trzykrotnie: 7, 14 i 21 dni od zabiegu posługując się 9-stopniową skalą bonitacyjną (1-brak objawów fitotoksycznego działania, 9-całkowite zniszczenie rośliny uprawnej).
W trakcie zbioru ustalono liczbę roślin na 1m2 , liczbę kolb, masę kolb, plon ziarna i masę 1000 ziaren (w przeliczeniu na 15% wilgotności).
W obu sezonach wegetacyjnych warunki pogodowe były korzystne dla wegetacji i plonowania kukurydzy. Sprzyjały temu równomierne opady, których suma od kwietnia do października w 2006 r. wynosiła 441,3 mm, a w 2007 – 320,0 mm, natomiast łączna suma temperatur kształtowała się odpowiednio: 3382oC i 3162 oC.

W tabeli 1 przedstawiono średnią liczebność 18 gatunków chwastów występujących w kukurydzy oraz stopień ich zniszczenia herbicydem Guardian CompleteMix 664 SE.

 

Na poletkach kontrolnych wystąpiły znaczące różnice w składzie florystycznym poszczególnych gatunków chwastów w zależności od przedplonu. W kukurydzy uprawianej po pszenicy ozimej odnotowano 14 gatunków chwastów, natomiast po ziemniakach – 9 gatunków, a łączna ich liczba wynosiła odpowiednio 143,5 szt/m2 i 174 szt/m2 . W obu sezonach wegetacyjnych dominującymi gatunkami były komosa biała i chwastnica jednostronna.
Procentowy udział komosy białej w ogólnej liczbie chwastów w stanowisku po pszenicy wynosił 7,2%, a w stanowisku po ziemniakach 31,6%, natomiast chwastnicy jednostronnej odpowiednio 34,4% i 50,8%. Perz właściwy wystąpił tylko w stanowisku po pszenicy ozimej w nasileniu 11,6 szt/m2.
Poza wymienionymi gatunkami występowały stosunkowo licznie: maruna bezwonna – 7,5 szt/m2, tobołki polne – 6,4 szt/m2, rdest plamisty 5,3 szt/m2, gwiazdnica pospolita – 5,8 szt/m2, przytulia czepna – 4,8 szt/m2 oraz w mniejszym nasileniu wyka ptasia, przetacznik perski, bylica pospolita, wilczomlecz obrotny, których udział w zbiorowisku wynosił poniżej 3,0 szt/m2.

Na poletkach zabiegowych opryskiwanych herbicydem Guardian CompleteMix 664 SE zastosowanym bezpośrednio po zasiewie jak również w fazie 1-3 liści kukurydzy, stwierdzono bardzo wysoką skuteczność zwalczania w stosunku do wszystkich jednorocznych chwastów dwuliściennych oraz chwastnicy jednostronnej. Skuteczności zwalczonych chwastów po zabiegu opryskiwania po siewie wynosiła 92,1% a po zabiegach w fazie 1-3 liści kukurydzy – 94,8%. Z występujących w doświadczeniach gatunków chwastów odpornymi na działanie herbicydu okazała się bylica pospolita i perz właściwy. Również zabezpieczanie plantacji kukurydzy przed zachwaszczeniem wtórnym było bardzo wysokie.

Tabela 2. Wpływ herbicydu Guardian CompleteMix 664 SE na fitotoksyczność, plon i strukturę plonu kukurydzy uprawianej na ziarno
Obiekt	Termin zabiegu	Dawka	Fitotoksyczność w skali	Liczba kolb	Obsada roślin	Plon kolb	MTZ	Plon ziarna (15,5%)
		[l,kg*ha-1]	1-9	[szt/m2]	[szt/m2]	[t/ha]	[g]	[t/ha]
Kontrola	-	-	1	7,11	5,27	8,73	363,67	5,33
Guardian CompleteMix 664 SE	A	3,5 l/ha	1	8,95	6,49	12,98	374,22	9,38
Guardian CompleteMix 664 SE	B	3,5 l/ha	1	8,61	6,78	13,10	382,73	9,60
Termin zabiegu:
A - po siewie, przed wschodami kukurydzy - 2006-05-11 i 2007-05-15
B - po wschodach, w fazie 1-3 liści kukurydzy - 2006-05-24 i 2007-05-27

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trzykrotna analiza dotycząca wpływu herbicydu Guardian CompleteMix 664 SE na roślinę uprawną, niezależnie od terminu aplikacji środka, nie wykazała fitotoksycznego działania na rośliny kukurydzy. W wyniku eliminacji konkurencyjnego zachwaszczenia uzyskano o ponad 4 t/ha wyższe plony ziarna niż na obiekcie kontrolnym. Także obsada roślin kukurydzy na 1 m2, liczba kolb na 1 m2, plon kolb jak i masa 1000 ziaren zawsze wyższe były na poletkach zabiegowych w porównaniu do kontrolnych (Tab. 2).

1.    Herbicyd Guardian CompleteMix 664 SE aplikowany bezpośrednio po zasiewie jak też w fazie 1-3 liści kukurydzy, charakteryzował się wysoką skutecznością w ograniczaniu liczebności jednorocznych gatunków chwastów dwuliściennych i chwastnicy jednostronnej.
2.    Eliminacja konkurencyjnego oddziaływania chwastów w wyniku stosowania herbicydu miała korzystny wpływ na elementy struktury plonu i wysokość plonu ziarna kukurydzy.
3.    Herbicydu Guardian CompleteMix 664 SE nie należy stosować na plantacjach kukurydzy zdominowanych przez perz właściwy i dwuliścienne chwasty wieloletnie.
4.    Badany preparat nie oddziaływał fitotoksycznie na rośliny kukurydzy.
5.    Herbicyd Guardian CompleteMix 664 SE zawiera dwie substancje aktywne nawzajem uzupełniające się, stąd jest dobrym rozwiązaniem dla rolników, ponieważ za pomocą jednego zabiegu zabezpiecza zasiewy kukurydzy przed zachwaszczeniem.

1.    Skrzypczak G.1996. Problem zwalczania chwastów w uprawie kukurydzy wciąż aktualny. Kukurydza 1 (6): 18-19.
2.    Adamczewski K., Kierzek R., Urban M.1999. Zwalczanie chwastów prosowatych i dwuliściennych w kukurydzy preparatem Merlin Super 537 SC. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 39 (2): 691-694.